Γ΄ Εθνοσυνέλευση (Επίδαυρος)

Επαρχία Δερβενοχωρίων

Ανάδειξη αντιπροσώπων

Με βάση τον εκλογικό νόμο και τη διακήρυξη της Προσωρινής Διοίκησης για τη σύγκληση της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης στην Επίδαυρο (1826), στην επαρχία Δερβενοχωρίων αναλογούσαν δύο πληρεξούσιοι.

Η εκλογή τους πραγματοποιήθηκε με μεγάλη καθυστέρηση και υπήρξε επεισοδιακή. Πληροφορίες για την πρώτη φάση της εκλογικής διαδικασίας, που κατά τον εκλογικό νόμο αφορούσε την ψήφιση εκλεκτόρων κατά οικισμούς, διαθέτουμε μόνο από τις διαμαρτυρίες σχετικά με την ύπαρξη σοβαρών προβλημάτων, ιδίως κατά την εκλογή των τεσσάρων εκλεκτόρων που αναλογούσαν στον οικισμό των Μεγάρων. Μετά την ανάδειξή τους υποβλήθηκε το Μάρτιο του 1826 στο επαρχείο πληθώρα καταγγελιών σχετικά με τη διαδικασία που ακολουθήθηκε, ακόμα και για πλαστογράφηση υπογραφών. Στις 25 Μαρτίου 1826 μάλιστα κάτοικοι των Μεγάρων δήλωσαν εγγράφως προς το επαρχείο την άρνησή τους να αναγνωρίσουν το αποτέλεσμα, ως προϊόν εξαπάτησης. Επιπλέον, στις 22 και 25 Μαρτίου οι τρεις από τους τέσσερις εκλέκτορες του οικισμού υπέβαλαν μετά τις καταγγελίες διαδοχικά την παραίτησή τους και ζήτησαν την επανάληψη της διαδικασίας. Προβλήματα αναφέρονται και κατά την εκλογή εκλεκτόρων στο χωριό Βίλια.

Παρά τις καταγγελίες, γνωρίζουμε ότι πραγματοποιήθηκε, σε άγνωστη ημερομηνία, επαρχιακή συνέλευση με τη συμμετοχή εκλεκτόρων από ορισμένους μόνο οικισμούς, η οποία εξέλεξε ως πληρεξουσίους τους Δημήτριο Σταυράκη και Ιωάννη Χατζημελέτη, ενώ ταυτόχρονα ψήφισε τον πρώτο και για τη θέση του παραστάτη της επαρχίας, σε περίπτωση που συγκαλούταν νέο Βουλευτικό μετά τη λήξη των εργασιών της Εθνοσυνέλευσης. Στις 29 Μαρτίου 1826 ο εκτελών χρέη επάρχου Δερβενοχωρίων γενικός γραμματέας του επαρχείου, Α. Μαρκέλλος, διακήρυξε στους κατοίκους της περιοχής ότι είχε αποφασίσει την ακύρωση της εκλογής πληρεξουσίων για την εθνοσυνέλευση και την επανάληψη της διαδικασίας. Η απόφασή του είχε βασιστεί σε δύο λόγους, αφενός στο γεγονός ότι η επαρχιακή συνέλευση είχε διεξαχθεί εν κρυπτώ («μυστηκώς του λαού») δίχως τη συμμετοχή των εκλεκτόρων από τα χωριά Μπίσια και Κούντουρα και αφετέρου στην πληροφόρησή του ότι η εκλογή των εκλεκτόρων των Μεγάρων και των Βιλίων ήταν παράνομη και προϊόν απάτης.

Όταν επιχειρήθηκε η επανάληψη της διαδικασίας, οι κάτοικοι των οικισμών Μέγαρα, Κούντουρα και Μπίσια επέλεξαν εκλέκτορες σύμφωνα με τις διατάξεις του εκλογικού νόμου αλλά η Περαχώρα και τα Βίλια αρνήθηκαν να στείλουν τους δικούς τους στην πρωτεύουσα της επαρχίας, τα Μέγαρα, με αποτέλεσμα να προκύψουν νέες καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση της εκλογής. Στις 31 Μαρτίου 1826 κάτοικοι των τριών πρώτων χωριών διαμαρτυρήθηκαν για το γεγονός ότι οι εκλέκτορές τους έμεναν στα Μέγαρα άπραγοι περιμένοντας την άφιξη των υπολοίπων και αξίωσαν να διεξαχθεί η εκλογή πληρεξουσίων για την εθνοσυνέλευση από όσους εκλέκτορες ήταν παρόντες, αφού άλλωστε αντιπροσώπευαν τα δύο τρίτα του συνολικού αριθμού των εκλεκτόρων της επαρχίας. Κατά τα φαινόμενα, μέχρι τέλους τα υπόλοιπα χωριά δεν πείστηκαν να συμμετάσχουν στη διαδικασία, γιατί το πληρεξούσιο έγγραφο της εκλογής τους που τελικά κατατέθηκε στην εθνοσυνέλευση είχε τις υπογραφές μόνο των 10 εκλεκτόρων των οικισμών Μέγαρα, Κούντουρα και Μπίσια. Σύμφωνα με αυτό, η εκλογή πραγματοποιήθηκε μόλις στις 11 Απριλίου και οι παρόντες εκλέκτορες «μετά ικανήν σηζήτισιν» προέκριναν την εκλογή του Γεωργίου Λογοθέτου και του Γρηγορίου, ηγουμένου της Μονής Φανερωμένης στη Σαλαμίνα. Τη νομιμότητα της εκλογής επικύρωσε και ο γενικός γραμματέας του επαρχείου.

Ταυτόχρονα ο Δ. Σταυράκης κατήγγειλε στην εθνοσυνέλευση τον οπλαρχηγό της επαρχίας Δερβενοχωρίων Δημήτριο Κριεζή ως υποκινητή της προσπάθειας να αντικατασταθεί μέσω της διενέργειας νέας εκλογής (10 Απριλίου). Στις 14 Απριλίου 1826 το πληρεξούσιο έγγραφο στο όνομα των Γ. Λογοθέτου και ηγουμένου Γρηγορίου εξετάστηκε από την αρμόδια επιτροπή ελέγχου των πληρεξουσίων εγγράφων της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης, η οποία επικύρωσε την εκλογή και έκανε δεκτούς τους δύο εκλεγέντες ως νόμιμους πληρεξουσίους, λαμβάνοντας υπόψη ότι, αν και η εκλογή Δερβενοχωρίων ήταν αμφισβητούμενη, ο Σταυράκης δεν διέθετε ούτε έγγραφο εκλογής στο όνομά του ούτε άλλο αποδεικτικό στοιχείο. Πράγματι, ο Δ. Κριεζής είχε αφαιρέσει τα έγγραφα της πληρεξουσιότητας από τον Σταυράκη, κατόπιν εντολής του εκτελούντος χρέη επάρχου Δερβενοχωρίων.

Μετά την επικύρωση της εκλογής τους, οι Γεώργιος Λογοθέτου και ηγούμενος Γρηγόριος έλαβαν μέρος ως πληρεξούσιοι της επαρχίας Δερβενοχωρίων στις εργασίες του σώματος στην Επίδαυρο, μέχρι τη διακοπή τους.

Πληρεξούσιοι

Χατζηαθανασίου Γρηγόριος
Παραπομπή

Σάκης Δημητριάδης, «Γ΄ Εθνοσυνέλευση Επιδαύρου – Δερβενοχωρίων», Α΄ Ελληνική Δημοκρατία. Άτλαντας δημοκρατικών θεσμών και διαδικασιών, Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων – Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών/ΕΙΕ – Βιβλιοθήκη της Βουλής, Αθήνα 2022 (ημερομηνία πρόσβασης xx/x/xxxx)