Β΄ Εθνοσυνέλευση και Β΄ Βουλευτικό

Επαρχία Τήνου

Ανάδειξη αντιπροσώπων

Με βάση τον εκλογικό νόμο της 9ης Νοεμβρίου 1822 και τη διακήρυξη του Εκτελεστικού Σώματος της ίδιας ημέρας, προκηρύχθηκαν εκλογές για το Β΄ Βουλευτικό, ωστόσο η Διοίκηση τελικά προχώρησε στη σύγκληση της Β΄ Εθνοσυνέλευσης στις 29 Μαρτίου 1823.

Η διαδικασία της εκλογής των πληρεξουσίων της Τήνου για τη Β΄ Εθνοσυνέλευση και του παραστάτη της για το Β΄ Βουλευτικό ξεκίνησε κατόπιν σχετικής πρόκλησης των προκρίτων της Ύδρας προς την τοπική διοίκηση και τους προκρίτους του νησιού με ημερομηνία 21 Ιανουαρίου 1823. Εφαρμόζοντας τις οδηγίες της κεντρικής διοίκησης προς τους επάρχους και αντεπάρχους των νησιών, που προέβλεπαν την εκλογή ενός παραστάτη και δύο πληρεξουσίων από κάθε επαρχία και ενός πληρεξουσίου και παραστάτη από κάθε αντεπαρχία, ο έπαρχος Τήνου Εμμανουήλ Σπυρίδωνος αρχικά κάλεσε τους κατοίκους της Κέας και της Μυκόνου, που υπάγονταν στον ίδιο ως αντεπαρχίες, να αποστείλουν εκλέκτορες στην Τήνο για τη διεξαγωγή της εκλογής. Ωστόσο τα δύο νησιά αρνήθηκαν να υπακούσουν και τον ενημέρωσαν ότι είχαν εκλέξει και αποστείλει απευθείας στην κεντρική διοίκηση δικούς τους παραστάτες, με αποτέλεσμα να αναγκαστεί να προχωρήσει στη διενέργεια εκλογής με τη συμμετοχή εκλεκτόρων αποκλειστικά από την Τήνο.

Για το λόγο αυτό, προσκάλεσε όλους τους οικισμούς του νησιού να αποστείλουν τους εκλέκτορές τους, προκειμένου να λάβουν μέρος στην επαρχιακή συνέλευση που συγκάλεσε για την εκλογή ενός παραστάτη και δύο πληρεξουσίων του νησιού στη Γυναικεία Μονή (Μονή Κεχροβουνίου), στις 10 Φεβρουαρίου 1823. Η συνέλευση τελικά πραγματοποιήθηκε την προσδιορισμένη μέρα, δίχως τη συμμετοχή αντιπροσώπων της πρωτεύουσας του νησιού, της Χώρας Αγ. Νικολάου, με τον πληθυσμό της οποίας ο έπαρχος βρισκόταν σε αντιπαράθεση. Ο ίδιος είχε στείλει στους προύχοντες και τους λοιπούς κατοίκους του οικισμού δύο διαταγές, στις 5 και 9 Φεβρουαρίου 1823, με τις οποίες τους καλούσε να παραμερίσουν τη δυσαρέσκειά τους για τον ίδιο και να συμμετάσχουν με εκλέκτορές τους στη γενική συνέλευση για την ανάδειξη των αντιπροσώπων, αλλά οι αστυνόμοι της Χώρας είχαν αρνηθεί να παραλάβουν την επιστολή του ή να δώσουν απάντηση. Επειδή όμως, σύμφωνα με αναφορά του προς τον Μινίστρο Εσωτερικών και Πολέμου Ιωάννη Κωλέττη σχετικά με τα συμβάντα με ημερομηνία 11 Φεβρουαρίου 1823, οι σημαντικότεροι από τους Χωραΐτες τού είχαν διαμηνύσει ότι θα αποδέχονταν όποια απόφαση λάμβαναν τα χωριά, η εκλογή προχώρησε κανονικά, με τη συμμετοχή μόνο αντιπροσώπων των υπόλοιπων κοινοτήτων. Η συνέλευση εξέλεξε ως πληρεξουσίους τους Αντώνιο Αλμπέρτη και Μιχαήλ Παρίση, ενώ μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Εθνοσυνέλευσης ο πρώτος θα αντιπροσώπευε το νησί και ως παραστάτης στο Βουλευτικό. Σε άλλη αναφορά του προς τον Κωλέττη ο έπαρχος Σπυρίδωνος χαρακτήρισε τους εκλεγέντες «άνδρας φρονίμους, τιμίους, πιστούς τη Πατρίδι, ζηλωτάς των συμφερόντων του έθνους και της τιμής της υπερτάτης Διοικήσεως».

Κατά πάσα πιθανότητα, η διαβεβαίωση του επάρχου ότι η εκλογή των Α. Αλμπέρτη και Μ. Παρίση είχε τη συναίνεση και των κατοίκων της Χώρας Αγ. Νικολάου δεν ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα. Σε μια αχρονολόγητη αναφορά κατοίκων των χωριών της Τήνου προς την κεντρική διοίκηση υπέρ του επάρχου σημειωνόταν, ανάμεσα στα άλλα, η πληροφορία ότι οι τοπικοί του αντίπαλοι στη Χώρα είχαν αναδείξει ως παραστάτη ή πληρεξούσιο του νησιού τον Γεώργιο Ρεγγίνη, δίχως οι χωρικοί να έχουν την παραμικρή ενημέρωση σχετικά με την εκλογή του. Οι υπογράφοντες δήλωσαν ότι θεωρούσαν την εκλογή του παράνομη και αιτήθηκαν να μη γίνει δεκτός ούτε εκείνος ούτε οποιοσδήποτε άλλος σύντροφός του, μέχρι να αποστείλουν το νόμιμο παραστάτη του νησιού, εφοδιασμένο με αποδεικτικά των ίδιων, επικυρωμένα από τον έπαρχο. Δεν είναι γνωστό κατά πόσον ο Γ. Ρεγγίνης διεκδίκησε ποτέ επισήμως την είσοδό του είτε στη Β΄ Εθνοσυνέλευση ως πληρεξούσιος, είτε στο Β΄ Βουλευτικό ως παραστάτης.

Μολονότι ο έπαρχος ανακοίνωσε κατ’ επανάληψη στην κεντρική διοίκηση, στις 20 Φεβρουαρίου και 7 Μαρτίου 1823, την αναχώρηση των δύο νόμιμων πληρεξουσίων Α. Αλμπέρτη και Μ. Παρίση προκειμένου να συμμετάσχουν στην Β΄ Εθνοσυνέλευση, από τα πρακτικά της φαίνεται ότι, για άγνωστους λόγους, δεν έλαβαν τελικά μέρος στις συνεδριάσεις της, με αποτέλεσμα η Τήνος να μην αντιπροσωπευθεί στο σώμα.

Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της, συγκροτήθηκε σε σώμα το Β΄ Βουλευτικό. Ο εκλεγμένος παραστάτης Αντώνιος Αλμπέρτης αντιπροσώπευσε την επαρχία Τήνου σε αυτό. Θεωρητικά, το γεγονός ότι η επαρχία δεν συγκαταλέγεται ανάμεσα στις διαφιλονικούμενες εκλογές, των οποίων η εξέταση παραπέμφθηκε κατά την πρώτη συνεδρίαση του Βουλευτικού, στις 26 Απριλίου 1823, σε ειδική επιτροπή ελέγχου των παραστατικών εγγράφων, θα έπρεπε να δείχνει ότι δεν υπήρχε αμφισβήτηση ως προς το αποτέλεσμα. Ωστόσο είναι βέβαιο ότι η εκλογή υπήρξε αμφισβητούμενη και τελικά εξετάστηκε από την επιτροπή, η οποία στις 30 Απριλίου 1823 επικύρωσε το αποτέλεσμα και έκανε δεκτό τον Αντώνιο Αλμπέρτη ως νόμιμο παραστάτη της επαρχίας Τήνου. Στην απόφασή της επεσήμανε ότι ο Αλμπέρτης διέθετε παραστατικό έγγραφο εκλογής με μεγάλο αριθμό υπογραφών και επικύρωση του επάρχου, ενώ εναντίον του είχε υποβληθεί ένα έγγραφο με τις υπογραφές μόνο δύο προσωρινών επιτρόπων, το οποίο δεν ήταν αρκετό για να του στερήσει την είσοδό του στο σώμα.

Για κάποιο διάστημα της θητείας του ο Α. Αλμπέρτης απουσίασε από τις εργασίες του σώματος, επειδή βρισκόταν στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Για το λόγο αυτό, η Τήνος συμπεριλήφθηκε στις νησιωτικές περιφέρειες τις οποίες το Βουλευτικό κάλεσε στις 15 Οκτωβρίου 1823 να ενεργήσουν άμεσα τη διεξαγωγή της εκλογής και την αποστολή του παραστάτη τους. Στην προκειμένη περίπτωση, η συμπερίληψη της επαρχίας στην εν λόγω απόφαση φαίνεται πως είχε σκοπό μάλλον να επανακάμψει ο Αλμπέρτης από το νησί ή να επιβεβαιωθεί από την ιδιαίτερη πατρίδα του η συνέχιση της θητείας του στη θέση του παραστάτη και όχι τη διενέργεια νέας εκλογής, αφού ο ίδιος δεν συμπεριλαμβάνεται ανάμεσα στους παραστάτες που καθαιρέθηκαν με απόφαση του σώματος λόγω της αποχής τους από τις συνεδριάσεις και το Βουλευτικό εξακολουθούσε να τον θεωρεί μέλος του. Πράγματι, λίγες εβδομάδες αργότερα ο Α. Αλμπέρτης επανήλθε στις εργασίες του Βουλευτικού.

Πηγές

Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αρχείο Υπουργείου Εσωτερικών (περιόδου Αγώνος), φάκ. 6, αρ. 8, 11, 17, 19, 22, 42-43.

Αρχεία Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τ. 2, Αθήνα 1972, σ. 1-2, 7, 183, 201.

Αρχεία Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τ. 9, Αθήνα 1976, σ. 87-88.

Αντώνιος Λιγνός (επιμ.), Αρχείον της κοινότητος Ύδρας, 1778-1832, τ. 9, Πειραιάς, Τύποις Ζαννείου Ορφανοτροφείου, 1928, σ. 36-37.

Πληρεξούσιοι

Παρίσης Μιχαήλ

Παραστάτης

Παραπομπή

Σάκης Δημητριάδης, «Β΄ Εθνοσυνέλευση και Β΄ Βουλευτικό – Τήνου», Α΄ Ελληνική Δημοκρατία. Άτλαντας δημοκρατικών θεσμών και διαδικασιών, Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων – Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών/ΕΙΕ – Βιβλιοθήκη της Βουλής, Αθήνα 2022 (ημερομηνία πρόσβασης xx/x/xxxx)