Γ΄ Εθνοσυνέλευση (Επίδαυρος)

Επαρχία Μοθώνης

Ανάδειξη αντιπροσώπων

Με βάση τον εκλογικό νόμο και τη διακήρυξη της Προσωρινής Διοίκησης για τη σύγκληση της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης στην Επίδαυρο (1826), στην επαρχία Μοθώνης αναλογούσαν δύο πληρεξούσιοι.

Η εκλογή τους πραγματοποιήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 1825 εκτός των ορίων της επαρχίας, στον οικισμό Πήδημα, που ανήκε στην επαρχία Εμπλακίων, όπου προφανώς είχε καταφύγει μέρος του πληθυσμού μετά την κατάληψη της περιοχής από τα στρατεύματα του Ιμπραήμ, και είχε ως αποτέλεσμα την ανάδειξη ως πληρεξουσίων των Νικολάου Κρίτζου, Γεωργίου (ή Αναγνώστη) Μπουτιέρου και Κυριάκου Σκαλτζή. Το πληρεξούσιο έγγραφο της εκλογής τους που παρουσιάστηκε στην εθνοσυνέλευση έφερε συνολικά 140 υπογραφές δημογερόντων και κατοίκων της περιοχής (και όχι εκλεκτόρων, όπως προέβλεπε ο εκλογικός νόμος) και κατέγραφε την επιλογή τους ως ομόφωνη.

Επιπλέον, ένα σχεδόν μήνα μετά την αρχική εκλογή, στις 26 Ιανουαρίου 1826, δόθηκε σε έναν εκ των εκλεγέντων, τον Κυριάκο Σκαλτζή, αν όχι και στους άλλους δύο, και άλλο ιδιαίτερο πληρεξούσιο έγγραφο, που είχε επίσης συνταχθεί στο Πήδημα, όπως προκύπτει από έγγραφη δήλωση του ίδιου με ημερομηνία 11 Φεβρουαρίου 1826 από το Ναύπλιο. Η ίδια δήλωση του Σκαλτζή ακύρωνε κάθε άλλο έγγραφο εκλογής το οποίο είχε ενδεχομένως υπογραφτεί στο όνομα άλλων υποψηφίων ως προϊόν απάτης, γεγονός που δείχνει ότι πιθανότατα κυκλοφορούσαν και άλλα πληρεξούσια έγγραφα, που όριζαν διαφορετικούς πληρεξουσίους της περιοχής στην εθνοσυνέλευση.

Σε κάθε περίπτωση, στις 23 Μαρτίου 1826 το έγγραφο εξετάστηκε από την αρμόδια επιτροπή ελέγχου των πληρεξουσίων εγγράφων του Βουλευτικού, η οποία αναγνώρισε μεν τη νομιμότητα της εκλογής, αλλά κρίνοντας ότι οι εκλεγέντες ήταν υπεράριθμοι έκανε δεκτούς ως νόμιμους πληρεξουσίους, από τους τρεις εκλεγέντες, τους δύο που είχαν παρουσιαστεί στη Νέα Επίδαυρο, Νικόλαο Κρίτζο και Γεώργιο (ή Αναγνώστη) Μπουτιέρου. Φαίνεται ότι το ζήτημα είχε λυθεί συμβιβαστικά, πιθανότατα με την παραίτηση του Κ. Σκαλτζή από την πληρεξουσιότητα, στο διάστημα που είχε μεσολαβήσει από τη δήλωσή του.

Ωστόσο νέα αμφισβήτηση διατυπώθηκε σχετικά με το κατά πόσον ο Ν. Κρίτζος καταγόταν από την επαρχία και η επιτροπή ελέγχου των πληρεξουσίων εγγράφων της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης έκανε, με αποφάσεις της στις 5 και 11 Απριλίου του ίδιου έτους, καταρχάς δεκτό ως πληρεξούσιο μόνο τον Μπουτιέρου και κάλεσε τον Κρίτζο να αποδείξει ότι ικανοποιούσε το κριτήριο της εντοπιότητας, προκειμένου να μην χαρακτηρίσει την εκλογή ως διαφιλονικούμενη. Μολονότι η επιτροπή δεν αναφέρθηκε στην εκλογή της επαρχίας Μοθώνης σε καμία από τις δύο εκθέσεις πεπραγμένων της προς την ολομέλεια (6 και 15 Απριλίου 1826), το γεγονός ότι ο Νικόλαος Κρίτζος πήρε μέρος από την αρχή στις συνεδριάσεις της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης στην Επίδαυρο, μαζί με τον Γεώργιο (ή Αναγνώστη) Μπουτιέρου, καταδεικνύει ότι οι αποδείξεις που υπέβαλε θεωρήθηκαν ικανοποιητικές και ότι η εκλογή τελικά επικυρώθηκε και ως προς τον δεύτερο πληρεξούσιο.

Πηγές

Αρχεία Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τ. 3, Αθήνα 1971, σ. 211-214.

Αρχεία Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τ. 18, Αθήνα 2000, σ. 171.

Αρχεία Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τ. 20, Αθήνα 2001, σ. 45-50, 147-149.

Πληρεξούσιοι

Παραπομπή

Σάκης Δημητριάδης, «Γ΄ Εθνοσυνέλευση Επιδαύρου – Μοθώνης», Α΄ Ελληνική Δημοκρατία. Άτλαντας δημοκρατικών θεσμών και διαδικασιών, Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων – Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών/ΕΙΕ – Βιβλιοθήκη της Βουλής, Αθήνα 2022 (ημερομηνία πρόσβασης xx/x/xxxx)